اختلال روانی چیست و چرا شناخت آن اهمیت دارد؟
تعریف اختلال روانی
اختلالات روانی مجموعه‌ای از نشانه‌های قابل توجه در شناخت، تنظیم هیجانی یا رفتار فرد است که نشان‌دهنده نوعی نارسایی یا کژکاری در فرآیندهای روان‌شناختی، زیستی یا رشدی به شمار می‌آید. به زبان ساده‌تر، زمانی که ذهن و روان فرد در کارکرد طبیعی خود دچار مشکل می‌شود، نشانه‌های اختلال روانی بروز پیدا می‌کند. این نشانه‌ها می‌توانند شدت‌های متفاوتی داشته باشند و زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند.
ویژگی‌های اختلالات روانی
افرادی که به اختلال روانی مبتلا هستند معمولاً با پریشانی ذهنی یا ناتوانی در عملکرد روزمره مواجه می‌شوند. این اختلالات می‌توانند روابط اجتماعی، فعالیت‌های شغلی و حتی توانایی‌های فرد در مدیریت وظایف ساده زندگی را مختل کنند.
نکته مهم این است که همه واکنش‌های عاطفی یا رفتاری را نمی‌توان اختلال روانی دانست. برای مثال، واکنش طبیعی به مرگ عزیزان یا فشارهای روزمره زندگی جزو این دسته قرار نمی‌گیرد، مگر اینکه شدت و مدت آن از حد معمول فراتر رود و منجر به آسیب جدی شود.
مرز میان رفتار اجتماعی و اختلال روانی
گاهی برخی رفتارها از دید جامعه «غیرعادی» یا «منحرف» محسوب می‌شوند. با این حال، روانشناسی بالینی تأکید دارد که چنین رفتارهایی تنها در صورتی اختلال روانی تلقی می‌شوند که با تعاریف علمی مطابقت داشته باشند. در غیر این صورت، نمی‌توان هر تعارض فردی یا اجتماعی را در دسته اختلالات روانی قرار داد. این تمایز برای جلوگیری از قضاوت نادرست و انگ‌زنی به افراد بسیار حیاتی است.
اهمیت شناخت اختلالات روانی
شناخت و درک درست از اختلالات روانی دو جنبه مهم دارد:
برای متخصصان روانشناسی و روانپزشکی: آشنایی دقیق با نشانه‌ها موجب می‌شود تشخیص و درمان به موقع انجام گیرد.
برای عموم مردم: آگاهی از اختلالات روانی کمک می‌کند فرد یا اطرافیانش در صورت مشاهده نشانه‌ها سریع‌تر به روانشناس مراجعه کنند و از گرفتار شدن در باورهای غلط یا خرافات دور بمانند.
این آگاهی همچنین به کاهش برچسب‌های منفی اجتماعی کمک می‌کند و به افراد مبتلا فرصت می‌دهد با حمایت اطرافیان مسیر درمان را بهتر طی کنند.
