روانشناسی فراخود

توسعه دانش و روش

مهارت‌های زندگـی

مهارت‌های زندگـی

امروزه به دلیل تغییرات زیادی که در فرهنگ و شیوه های زندگی ایجاد شده ، بسیاری از مردم به دلیل نداشتن توانایی های لازم و اساسی در هنگام مواجه شدن با مشکلات و مسائل قادر به حل آنها نیستند و احساس ناتوانی میکنند .
     انسان ها و حیوانات از بدو پیدایش در معرض خطر بوده و به همین دلیل سیستم دفاعی جنگ و گریز در وجودشان به تدریج تکامل یافته است . اما اغلب مشکلاتی که امروزه برای ما پیش می آید دیگر شبیه مشکلات اجدادمان نیست و اگر از روی غریزه‌مان عمل کنیم نه تنها مشکلی حل نمی شود بلکه صدمات زیادی به خود و اطرافیان وارد می کنیم. مثلاً کمتر پیش می‌آید که حیوانی به ما حمله کند یا در معرض خطر جانی قرار بگیریم . بیشتر مشکلات امروزی ، مشکلات ارتباطی و بین فردی است که راه حل آن جنگ و گریز نیست بلکه نیازمند مهارت هایی هستیم (مهارت های زندگی) که بتوانیم این مشکلات و تعارض ها را مدیریت کنیم .
    رشد انسان در زمینه‌های روانی ، اجتماعی ، جنسی ، شغلی ، شناختی ، اخلاقی و عاطفی صورت می گیرد . مهارت های زندگی مهارت هایی هستند که برای افزایش توانایی های روانی – اجتماعی افراد آموزش داده می شود و فرد را قادر می سازد به طور موثر با مشکلات و کشمکش های زندگی روبه رو شود.
    مورس ابن الیاس از دانشگاه راجرز در آمریکا و مولف کتاب تصمیم گیری اجتماعی و رشد مهارتهای زندگی مفهوم عامی از ماهیت مهارتهای زندگی به دست می‌دهد: مهارت های زندگی یعنی ایجاد روابط بین فردی مناسب و موثر، انجام مسئولیت های اجتماعی ، انجام تصمیم گیری های صحیح و حل تعارض ها و کشمکش ها ، بدون توسل به اعمالی که به خود و یا دیگران صدمه می‌زند .
    آموزش مهارت های زندگی نقش اساسی در بهداشت روانی ایفا می‌کند بالاخص زمانی که در یک مقطع رشدی مناسب ایجاد شود، فرد را قادر می سازد که دانش ها، ارزش‌ها و نگرش‌های خود را به توانایی تبدیل کند، مانند اینکه چه کاری باید بکند و چگونه باید آن را انجام دهد .

      مدل های مختلفی از مهارت های زندگی ارائه شده است اما سازمان جهانی بهداشت مهارت های زندگی را به شکل زیر فهرست می‌کند :

مهارت خودآگاهی
 مهارت تصمیم گیری

مهارت حل مسئله

مهارت تفکر خلاق 

مهارت تفکر نقادانه

 مهارت ارتباطی 

مهارت مدیریت رابطه ارتباط موثر

مهارت همدلی

مهارت کنترل هیجانات منفی 

مهارت مدیریت احساسات

مهارت مدیریت استرس 

     بدون شک همه ما تا حدودی این مهارت ها را در طول زندگی کسب کرده و از آن استفاده می کنیم اما در بعضی از قسمت ها با چالش هایی روبرو می شویم و ضعیف عمل کرده و یا احساس ناتوانی می کنیم که نیاز به تقویت مهارتهای خود  داریم.

   نکته مهم این که هر مهارت، از ۲ بخش دانش و تمرین تشکیل شده است. در سلسله مطالب ذکر شده می کوشیم دانش مورد نیاز مهارت های زندگی را ارائه نموده و تمرین آن در روزمره را به خودتان واگذار نماییم تا با گذر زمان بر اثر مداومت و تکرار به مهارت تبدیل شود.

 

دیدگاه‌ها ۲