تحلیل روان‌شناختی فیلم ملی و راه‌های نرفته‌اش

معرفی فیلم

فیلم «ملی و راه‌های نرفته‌اش» به کارگردانی و نویسندگی تهمینه میلانی، در سال ۱۳۹۵ ساخته شده است. این اثر در ژانر درام و عاشقانه با بازی میلاد کی‌مرام، ماهور الوند، جمشید هاشم‌پور، السا فیروز آذر و افسر اسدی، داستان ملیحه و سیامک را روایت می‌کند؛ دو فردی که با وجود مشکلات عمیق خانوادگی، عاشق یکدیگر شده و ازدواج می‌کنند. در این تحلیل روان‌شناختی به نقش خانواده، طرحواره‌ها و مشکلات روانی شخصیت‌ها می‌پردازیم.

خلاصه داستان فیلم ملی‌وراه‌های نرفته‌اش:

خلاصه داستان فیلم

ملیحه و سیامک، هر دو از خانواده‌هایی با مشکلات جدی، عاشق یکدیگر می‌شوند و برخلاف میل خانواده‌ها، ازدواج می‌کنند. با گذر زمان، ملیحه متوجه حقایقی تلخ و پیچیده در زندگی مشترکشان می‌شود.

تاثیر خانواده مبدأ بر شخصیت زوجین

خانواده مبدأ هر دو پر از مشکلات اساسی است که منشا رفتارها و مشکلات ملیحه و سیامک به شمار می‌آید و می‌توان تأثیر وراثت و محیط را در شکل‌گیری شخصیت آن‌ها مشاهده کرد.

• در خانواده ملیحه مردسالاری افراطی، تبعیض جنسیتی، بی‌تفاوتی مادر، سرکوب احساسات و نبود ابراز محبت دیده می‌شود.

• در خانواده سیامک خشونت پدر به مادر، تنفر سیامک از پدر و ناامنی روانی حاکم است.

• مادر عقده‌ای و خواهری که برای فرار از این فضای ناسالم ازدواج کرده و وارد روابط فرازناشویی شده است، از دیگر نشانه‌های ناکارآمدی خانواده سیامک است.

تکرار الگوهای ناسالم در زندگی مشترک

با وجود تنفر سیامک از پدرش، او همان الگو را در رابطه با همسرش تکرار می‌کند و خشونت‌ورزی بخشی از شخصیت او می‌شود.

ملیحه دختری است که در محیطی با کمبود محبت و آزادی رشد کرده و به دنبال آن بیرون از خانه می‌گردد. برادرش نیز رفتار مشابه سیامک دارد، اما ملیحه در دوران آشنایی این شباهت‌ها را نادیده می‌گیرد.

خانواده ملی حتی هنگام خیرخواهی برای ازدواجش، با زبان تهدید می‌گویند: «پشیمان شدی برنگرد.»

ضعف در تصمیم‌گیری و نبود مرزهای مشخص

ملیحه در خانواده‌ای بزرگ شده که تحت امر و نهی دائمی بوده است. این باعث شده تشخیص درست و غلط برایش دشوار باشد و در شرایط بحرانی تصمیمات اشتباه بگیرد؛ مانند همراهی با خواهرشوهرش در رابطه ناسالم.

ازدواج احساسی و پیامدهای آن

این ازدواج احساسی و ناآگاهانه شکل می‌گیرد. نبود تعامل خانوادگی، بی‌توجهی به حساسیت‌های سیامک و نادیده گرفتن هشدارها زندگی را به بن‌بست می‌رساند.

اختلال پارانوئید و طرحواره‌های ذهنی سیامک

سیامک به اختلال پارانوئید مبتلاست که شامل بدبینی شدید، تفسیر منفی رفتارهای ساده دیگران، خشم انفجاری و بی‌اعتمادی است. او طرحواره‌های رهاشدگی و بی‌اعتمادی نیز دارد؛ زیرا در کودکی محبت ندیده و همواره تحقیر شده است.

این مسائل باعث می‌شود حتی به نزدیک‌ترین افراد، مانند دایی ملیحه، بدبین باشد.

نکات مهم در شخصیت سیامک و ملیحه:

• پنهان‌کاری و عدم صداقت ملیحه، اوضاع روانی سیامک را تشدید می‌کند. این پنهان‌کاری از سبک خانواده مبدا ملیحه نشأت می‌گیرد.

• گفت‌وگوی ستاره اسکندری با ملیحه تأکید می‌کند که مشکلات، خشونت‌ها و اختلال‌ها می‌توانند هر فردی را در هر طبقه اجتماعی درگیر کنند.

• فیلم این باور رایج که افراد پس از ازدواج تغییر می‌کنند را به چالش می‌کشد و هشدار می‌دهد که نباید تنها به امید تغییر با کسی ازدواج کرد.

• فانتزی‌های سیندرلایی اوایل ازدواج آسیب‌زننده است؛ زندگی واقعی متفاوت از خیالات است.

• تفاوت نسل‌ها و مخالفت ملیحه با وضعیت موجود نسل گذشته مشهود است.

• دوست‌دختر سابق سیامک تنها ظاهر او را دیده و از واقعیت زندگی مشترک بی‌خبر بوده است.

• گاهی طلاق با وجود آسیب‌ها بهتر از تداوم زندگی پرخشونت است.

• ضعف فیلم در نبود راه‌حل‌های عملی و حضور مشاور روانشناس دیده می‌شود.

• برخلاف ادعای حمایت از زنان، فیلم تصویری از زنان ضعیف و وابسته ارائه می‌دهد که خوشبختی را فقط در ازدواج می‌بینند.

• از منظر سینمایی، فیلم بیشتر جنبه آموزشی دارد و حرف نو چندانی برای گفتن ندار