“ردپایی روی ساحل شنی زمان” سلسله مطالبیست که فراخود پیرامون مشاهیر علم روانشناسی و مشاوره می‌نویسد. علت نگارش آنها کاملا روشن است اما بد نیست هر از گاهی با هم مروری گذرا بر برخی از آنها داشته باشیم:
میراث گران قدر زندگی بزرگان علم می تواند مسیر زندگی ما و تمامی علاقمندان به عرصه روانشناسی و مشاوره را روشن و مشخص تر نماید همچنین بر عرصه های مختلف زندگانی ما تاثیری شگرف به‌جای بگذارد. برای مثال وقتی در زندگی مشاهیر سهم مطالعه و گذراندن دوره های غیر دانشگاهی بسیار مهم قلمداد می شود می تواند این تاثیر را بر نگاه مان نسبت به مطالعه و گذراندن دوره های مختلف بگذارد که برای رسیدن به اوج لازم است از پای ننشسته و به تحصیلات آکادمیک بسنده نکرد.
در سالهای دبیرستان بشدت تحت تاثیر شخصیت جذاب معلم زبان خود قرار گرفت و تصمیم گرفت که در رشته زبان انگلیسی در دانشگاه تحصیل نماید. اما در این رشته با درسی با عنوان مقدمات راهنمایی و مشاوره روبرو شد که محتوای این درس به دلیل مطالعه رفتار انسان و کمک به انسان برایش جذاب شد و چون دارای جنبه‌های کاربردی و خدماتی بود حس کرد که نیمه‌ی گمشده‌اش را پیدا نموده است. او در همان سال به چند کلاس دیگر مشاوره رفت و با اساتید مختلفی صحبت کرده و مشورت گرفت و در نهایت تصمیم گرفت که به رشته مشاوره، تغییر رشته بدهد. نوابی نژاد به جز این اتفاق موفقیت خودش را مرهون وجود مشوقی مثل پدرش که فردی فهیم و دانشمند بود می داند البته در این مسیر معلمانی هم بودند که در موفقیت او نقش ایفا کردند .
تولد و دانشگاه دکتر شکوه نوابی نژاد
نوابی نژاد در سال ۱۳۲۵ و در یکی از محله های قدیمی تهران به نام “عین الدوله” و در خانواده‌ای مذهبی ـ سنتی متولد شد. وی دارای مدرک دکتری روانشناسی ـ مشاوره از دانشگاه ایالتی نبراسکا می‌باشد. او همچنین برنده جایزه اسطوره زن پژوهشگر در ایران در سال ۱۳۸۱ می باشد او از چهره های ماندگار کشور به حساب آمده و تالیف ۲۹عنوان کتاب در زمینه روانشناسی زن، خانواده درمانی و روان درمانی گروهی و … را در کارنامه خود دارد. شکوه نوابی نژاد “مادر مشاوره ایران” است.
خانم نوابی نژاد در ترسیم زندگی خود موفقیت هایش را به دو بخش تقسیم میکند:
بخش اول: آموزش های رسمی و اخذ دکتری از دانشگاه آمریکا.
بخش دوم: سیستم آموزش های غیر رسمی از قبیل: مطالعه کتاب، ترجمه ی آنها و نیز شرکت در کنفرانس های علمی زیادی که در راستای علم مشاوره و تلاش هایی که با علاقه شخصی خود در راه مشاوره انجام داده است.
خانم نوابی نژاد موسس گروه مشاوره دانشگاه خوارزمی و عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی است. او بعد از گذشت ۵ سال از تاسیس گروه مشاوره دانشگاه خوارزمی برای تکمیل تحصیلات خود در زمینه مشاوره به آمریکا رفت ومدرک دکتری اش را اخذ کرده و به ایران بازگشت. او بعد از مدتی فعالیت برای به دست آوردن تجربه عملی در تکنیک خانواده درمانی به مدت یک سال و نیم نزد اساتید مطرح آمریکا و در بین خانواده های آمریکایی به صورت عملی بر روی تکنیک خانواده درمانی کار کرد و مجدد به ایران بازگشت.
نوابی نژاد با اینکه در دهه ی هشتم زندگی خود به سر می‌برد همچنان به عنوان استاد دانشگاه فعالیت میکند و نیز به تحقیق و پژوهش و نگارش کتب علمی مرتبط با مشاوره می پردازد.
زندگی علمی و شغلی دکتر نوابی نژاد
خانم دکتر نوابی نژاد استاد تمام دانشگاه تربیت معلم و مدیر گروه مشاوره همان دانشگاه و عضو هیئت امنای دانشگاه، همچنین رئیس هیئت مدیره انجمن ایرانی مطالعات زنان است که در سال ۱۳۷۹ خود موسس آن موسسه گردید. این موسسه دارای مجوز رسمی از وزارت علوم را دارد و از اهداف این موسسه ارتقاء آگاهی زنان جامعه و توانمندسازی آنان از طریق برنامه های کارگاهی، نشریات و … می باشد باید به این نکته هم اشاره کرد که این انجمن جز بهترین مجموعه ها از مجموع (۳۵۰ ) انجمن علمی کشور بوده که در دو سال پیاپی به عنوان انجمن برتر انتخاب شده است.
نوابی نژاد از افرادی به شمارمی‌آید که در همان اولین دوره های گزینش چهره های ماندگار انتخاب و نامش در این فهرست ثبت شد.
نوابی تژاد در سال ۱۹۷۰ میلادی ( ۱۳۴۹ شمسی) برنده جایزه بین المللی یونسکو شد. او دلیل برنده شدن جایزه یونسکو را اولا : تسلط به زبان انگلیسی و ادبیات فارسی و ثانیا : به دلیل حفظ امانت در ترجمه واژه های انگلیسی می‌داند. کتاب “راهنمایی در مدارس امروز” همان کتاب برنده جایزه یونسکو است.
وی دارای ۴۴ مقاله ژورنالی و چهارده مقاله کنفرانس است او خودش را “کارشناس خانواده و ازدواج” دانسته و محور کاری خود را خانواده می‌داند.
دیدگاه دکتر نوابی نژاد نسبت به مشاوره:
بیانات ایشان بهترین انعکاس دهنده دیدگاه ایشان در مورد مشاوره است. او می گوید:
” مشاوره برای تمام افراد نرمال و به هنجار جامعه لازم و مفید است و نیاز مردم به مشاوره بخش جدا نشدنی از زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی آنان است”
“مشاوره می تواند در تمامی مراحل مختلف چرخه زندگی افراد موثر بوده و به آنها کمک نموده تا بتوانند خودشان را بهتر بشناسند و توانایی و قابلیت‌هایشان را از طریق مشاوره کشف نمایند و تصمیمات عاقلانه تری در زندگی خود بگیرند یا بتوانند نقطه ضعف هایشان را بشناسند.”
ایشان معتقد است:” برای داشتن یک جامعه کارآمد نیازمند به وجود شهروندانی هستیم که قابلیت ها و استعدادهای آنها رشد یافته و شکوفا شده باشد و این امر میسر نمی شود مگر با مشاوره، چرا که از طریق مشاوره است که افراد می‌توانند با موقعیت های بحرانی که در زندگی فردی و اجتماعی خود با آن روبه‌رو می‌شوند مقابله نمایند و از این طریق می توان یک جامعة قدرتمند و کارآمدی را به وجود آورد.” علاوه بر این “یک جامعه پیشرفته وظیفه دارد که زمینه های رشد و پیشرفت افراد را تا حد مطلوبی فراهم نماید و خدمات مشاوره از جمله این گونه خدمات مورد نیاز در جامعه است.”
عوامل آسیب زا در جامعه ایران از دیدگاه دکتر نوابی نژاد:
ایشان معتقد است که: “در دنیای امروز خشونت های جسمی و جنسی زیاداست اما در ایران خشونت ها به شکل روانی تجربه می‌شود. ایشان می‌گوید این خشونتها عبارتند از : تحقیر؛ تمسخر؛ تکریم نکردن یکدیگر؛ کوچک شمردن؛ قهر؛ بی اعتنایی و پاسخ ندادن به نیازهای یکدیگرکه تمامی این موارد سبب تخریب درونی افراد جامعه ما می‌شود.”
“ما در جوامع دیگر شاید آسیب ها را فقط مختص طبقه‌ای خاص ببینیم اما در جامعه ایران خشونت های گفته شده در تمامی طبقات اجتماعی وجود دارد فقط درجاتش با هم متفاوت است.
لزوم تشویق جامعه برای مراجعه به مشاور :
ایشان معتقد است برای تشویق یک جامعه و مراجعه به مشاوره: باید اولاً سازمان نظام روانشناسی و مشاوره نظارت مستقیمی بر روی عملکرد مشاوران و روانشناسان داشته باشد.
ثانیا با برگزاری دوره های آموزشی متعددی در جهت افزایش مهارت آنان اقدام نماید.
ثالثا نقش رسانه در این زمینه بسیار پررنگ است.” رسانه نقش مهم و اثر گذاری در این زمینه می تواند ایفا کند. رسانه می‌تواند با دادن آمار های مشخص و نشان دادن موارد عینی ناشناس که با گرفتن مشاوره در زندگی، به موفقیت دست یافته اند. جامعه را به سمت مشاور ها و روانشناسان کاربلد سوق دهد.”
خانم دکتر نوابی نژاد اظهار می کند: لزوم مراجعه به مشاوره در دنیای امروز به دلیل تخصصی شدن تمام امور در زندگی است. ما باید در مورد مسائل روانی، ارتباطی و رفتاری با افرادی که با آنها در تعامل هستیم اعم از: دوستان، همسر، فرزند والدین، همکاران و… به خدمات مشاوره‌ای و مشاوره مورد وثوق مراجعه کنیم. “مشاوره مورد وثوق کسی است که ویژگی های شخصیتی او مورد تایید سازمان نظام روانشناسی باشد، از سلامت روان برخوردار و کار بلد بوده، همچنین تحصیلات خوبی در این زمینه داشته باشد.
جایگاه ممتاز زنان در ایجاد زندگی و جامعه بهتر در بیانات دکتر نوابی نژاد:
“اگر مردم باور داشته باشند که خوبی در جامعه امری مسری است و اگر دیگران حال خوب ما را با خوبی کردن ببینند حتما یاد میگیرند و انجام می‌دهند. همانطوری که بدیها هم به جامعه تسری پیدا می کند.”
“نقش زنان در ایجاد بهتر روابط انسانی بسیار اعجاب انگیز است ولی متاسفانه از این ظرفیت خودشان به خوبی استفاده نمی کنند و از این ظرفیت آگاهی ندارند و این امر میسر نمی شود مگر با آگاهی گرفتن از طریق مطالعه کتاب، بهره گیری از آموزش و مشاهده زندگی افراد موفق و شرکت در کارگاه های مشاوره ای.”
“مردان در جامعه ما یاد نگرفته اند که احساساتشان را بیان کنند. اما زنان این هنر و مهارت را دارند و می‌توانند در خانواده آن را اجرا نمایند تا فرزندان و همسران و تمام کسانی که دوستشان دارند آن را یاد بگیرند و به جامعه تزریق نمایند. چون کار خوب هم یاد گرفتنی است. “
ایشان خطاب به زنان می گوید: “شما محبت کنید و منتظر نشوید که دیگری به شما محبت کند.”
زندگی علمی و شغلی شکوه نوابی نژاد در یک نگاه:
متولد ۱۳۲۵
لیسانس زبان و ادبیات انگلیسى
فوق لیسانس مشاوره ـ دانشگاه آمریکایى بیروت
اخذ مدرک دکترى دانشگاه ایالتى نبراسکا رشته روانشناسى ـ مشاوره
استاد تمام گروه مشاوره دانشگاه تربیت معلم
مدیر گروه مشاوره همان دانشگاه
عضو هیأت امناى دانشگاه
عضو شوراى عالى انجمن اولیا و مربیان نایب رئیس انجمن علمى اولیاو مربیان
عضور شوراى فرهنگى – اجتماعى زنان وابسته به شوراى عالى انقلاب فرهنگى
عضو شوراى عالى تربیت
مدرس بین المللى روانشناسى ورزش
عضو شوراى پژوهش کمیته ملى المپیک
عضو انجمن بین المللى مشاوره
نایب رئیس انجمن ایرانى مطالعات زنان
عضو انجمن علمى مطالعات خانواده
عضویت در هیأت تحریریه چندین مجله علمى – پژوهشى
برنده جایزه اسطوره زن پژوهشگر ایران ۱۳۸۱
برنده جایزه بین المللى یونسکو (۱۹۷۰ میلادى)
استاد نمونه کشور ۱۳۸۰ و منتخب به عنوان چهره ماندگار
برخی از تالیفات و ترجمه های ایشان:
- تالیف کتاب رموز نوجواني: روانشناسی بلوغ نوجوانان دختر و پسر
- تالیف کتاب رفتارهاي بهنجار و نابهنجار كودكان و نوجوانان و راه‌های پیشگیری و درمان نابهنجاری‌ها
- تالیف کتاب اصول اخلاقي و ارزش‌های فرهنگي در مشاوره
- تالیف کتاب گشتالت درماني
- تالیف کتاب نظریه‌های مشاوره و روان‌درمانی گروهي
- تالیف کتاب راهنمايي و مشاوره: اصول و فنون راهنمايي و مشاوره
- تالیف کتاب كاربرد مشاوره در مورد كودكان استثنايي
- تالیف کتاب راهنمايي و مشاوره گروهي
- تالیف کتاب بازبيني روابط همسران: نقاط قوت رابطه خود را بيابيد
- تالیف کتاب روانشناسی زن
- تالیف کتاب مبانی راهنمایی و مشاوره و خانواده‌درمانی
- ترجمه مبانی مشاوره زوج‌ها
- ترجمه کتاب ازدواج و خانواده
- ترجمه کتاب تضمین درمان کارآمد
- ترجمه کتاب بازبینی روابط همسران
ممنون از اگاهی بخشیتون
خانم نوابی نژاد تحسین برانگیزند.