مشاهده بدون قضاوت در روابط: کلید درک بهتر و ارتباطات سالم‌تر
نگارنده:
فائزه امیدوار
رزومه
مشاهده بدون قضاوت در رابطه
در دنیایی که مملو از قضاوت و پیش‌داوری است، مشاهده بدون قضاوت مانند گوهری نایاب می‌درخشد. مهارت کلیدی مشاهده بدون قضاوت ، که زیربنای ارتباط بدون خشونت را تشکیل می‌دهد، به ما می‌آموزد که دنیای اطرافمان را بدون برچسب، تفسیر یا نتیجه‌گیری، دقیقاً آنگونه که هست، مشاهده کنیم.
مشاهده بدون قضاوت پایه و اساس ارتباط بدون خشونت است. این مهارت به ما کمک می‌کند تا دنیای اطرافمان را بدون پیش‌داوری و تفسیر، دقیقاً آنگونه که هست، مشاهده کنیم. به عبارت دیگر، به جای اینکه برچسب بزنیم، قضاوت کنیم یا نتیجه‌گیری کنیم، صرفاً بر اطلاعات عینی که از طریق حواسمان دریافت می‌کنیم تمرکز می‌کنیم.
چرا مشاهده بدون قضاوت مهم است؟
۱) باعث دقت در درک می‌شود: قضاوت مانع از دیدن جزئیات و جمع‌آوری اطلاعات دقیق می‌شود. مشاهده بدون قضاوت به ما کمک می‌کند تا واقعیت را به درستی درک کنیم و در نتیجه تصمیمات و اقدامات آگاهانه‌تری بگیریم.
۲) باعث کاهش سوءتفاهم و درگیری می‌شود: قضاوت و تفسیر اغلب منجر به سوءتفاهم و درگیری می‌شود. مشاهده بدون قضاوت به ما کمک می‌کند تا حرف‌ها و رفتار دیگران را به درستی درک کنیم و از بروز سوءتفاهم و درگیری جلوگیری کنیم.
3) باعث افزایش همدلی می‌شود: با مشاهده بدون قضاوت، می‌توانیم دنیا را از دیدگاه دیگران ببینیم و نیازها، احساسات و انگیزه‌های آنها را درک کنیم. این امر به ما کمک می‌کند تا با آنها همدلی بیشتری داشته باشیم و روابط عمیق‌تر و معنادارتر برقرار کنیم.
4) باعث تقویت خلاقیت و حل مسئله می‌شود: قضاوت مانع از تفکر خلاقانه می‌شود. مشاهده بدون قضاوت به ما کمک می‌کند تا با ذهنی باز به موقعیت‌ها نگاه کنیم و راه‌حل‌های نوآورانه‌ای برای مشکلات پیدا کنیم.چگونه بدون قضاوت مشاهده کنیم؟
۵)باعث تمرکز بر حواس می‌شود: به جای قضاوت، به آنچه می‌بینیم، می‌شنویم، بو می‌کنیم، می‌چشیم و لمس می‌کنیم توجه کنیم. جزئیات را بدون تفسیر ثبت کنیم.
۶) در خودداری از برچسب زدن تاثیرگذار است:
افراد و موقعیت‌ها را با برچسب‌های مثبت یا منفی مانند “خوب” یا “بد” طبقه‌بندی نکنیم. فقط آنچه را که مشاهده می‌کنیم توصیف کنیم.
7) در اجتناب از تعمیم تاثیرگذار است: بر مشاهدات فعلی تمرکز کنیم و از نتیجه‌گیری در مورد گذشته یا پیش‌بینی آینده بر اساس مشاهدات محدود خودداری کنیم.
8) باعث جدا کردن احساسات از مشاهدات نیز می‌شود: احساسات خود را در مورد آنچه مشاهده می‌کنیم به رسمیت بشناسیم، اما آنها را با خود مشاهدات اشتباه نگیریم. احساسات ما تفسیر ذهنی ما از موقعیت هستند، نه حقایق عینی.
فرض کنید در حال قدم زدن در پارکی زیبا هستید. ناگهان، کودکی را می‌بینید که با چشمانی اشک‌آلود به گوشه‌ای خزیده و های های گریه می‌کند. در این لحظه، دو راه پیش روی شماست:
مسیر قضاوت: با ذهنی مغشوش و پر از پیش‌فرض، به کودک نگاه می‌کنید و در دل خود زمزمه می‌کنید: “چه بچه لوس و بی‌ادبی! حتماً باز هم اسباب‌بازی مورد علاقه‌اش را گم کرده یا با خواهر و برادرش دعوا کرده است.”مسیر مشاهده: بدون هیچ قضاوتی ، به کودک نزدیک می‌شوید. به گریه‌هایش، حالات چهره‌اش و حرکات بدنش توجه می‌کنید. در سکوت به او گوش می‌دهید تا ببینید چه چیزی او را آزار می‌دهد.درست حدس زدید!
مسیر دوم، مسیر مشاهده بدون قضاوت است. در این مسیر، شما به جای اینکه در تاریکی قضاوت‌ها غرق شوید، با چشمانی باز و ذهنی پذیرا به دنیای اطراف نگاه می‌کنید.
تمرین‌هایی برای تقویت :
تمرین۱٫ روزنامه‌نگاری مشاهده‌ای: هر روز چند دقیقه وقت بگذارید و آنچه را که در اطرافتان می‌بینید، بدون قضاوت توصیف کنید. جزئیات را در یک دفترچه ثبت کنید.
تمرین۲٫ آگاهی: به طور مرتب زمانی را به تمرین آگاهی اختصاص دهید، که شامل تمرکز بر حواس فعلی بدون قضاوت است.
تمرین۳٫ از تکنیک‌های مدیتیشن یا یوگا برای آرام کردن ذهن و افزایش تمرکز خود استفاده کنید.
تمرین۴٫ گفتگوی مشاهده‌ای: با یک دوست یا شریک زندگی خود در مورد آنچه بدون قضاوت مشاهده می‌کنید صحبت کنید.
تمرین۵٫ به طور فعال به یکدیگر گوش دهید و سعی کنید دیدگاه یکدیگر را درک کنید.
باتمرین کردن می‌توانید مهارت مشاهده را در خود تقویت کنید و از مزایای آن در زندگی خود بهره‌مند شوید.
درنتیجه: مشاهده بدون قضاوت مهارتی است که با گذشت زمان و تمرین تقویت می‌شود و به معنای بی‌تفاوتی یا بی‌احساسی نیست. این مدل مشاهده مشاهده در همه ی زمینه های زندگی کاربرد دارد.به شما کمک می‌کندتا دنیای اطراف خود را با دقت و بدون پیش‌داوری مشاهده کنید، ارتباطات خود با دیگران را عمیق‌تر و معنادارتر کنید، سوءتفاهم‌ها و درگیری‌ها را کاهش دهید، با دیگران همدلی بیشتری داشته باشید، خلاقیت و قدرت حل مسئله خود را افزایش دهید و دریچه‌های جدیدی به سوی آرامش، درک و صلح در زندگی شما گشوده شود.
